હાઈગેન્સ નો સિદ્ધાંત લખો અને સમજાવો.
સિદ્વાંત : કોઈ પણ તરંગઅગ્ર પરનો દરેક કણ કે બિંદુ સ્વત: અને સ્વતંત્ર એવા ગૌણ ઉદગમ તરીકે વર્તે છે અને પોતાનામાંથી ગોળાકાર ગૌણ તરંગો ઉત્સર્જે છે. સૂક્ષ્મ સમયને અંતે આ ગોળાકાર ગૌણ તરંગોને પરિસ્પર્શતું કાલ્પનિક પૃષ્ઠ તે સમયે નવા તરંગઅગ્રના સ્થાન અને સ્વરૂપે દર્શાવે છે.
આા, મૂળભૂત રીતે હાઈગેન્સનો સિદ્ધાંત એક ભૌમિતિક રચના છે.
ધારો કે, $F _{1} F _{2}$ એ $t=0$ સમયે ગોળાકાર તરંગઅગ્રનો ભાગ દર્શાવે છે જે બહાર તરફ ફેલાતું તરંગ છે.
હાઈઈગેન્સના સિદ્ધાંત મુજબ, તરંગઅગ્ર $\left( F _{1} F _{2}\right)$ પરનું દરેક બિંદુ $( A , B , C , \ldots)$ ગૌણ ઉદગમ તરીકે વર્તે છે અને જો તરંગનો વેગ $v$ હોય, તો $\tau$ સમયમાં તરંગે કાપેલું અંતર $v \tau$ છે.
જે દરેક ગૌણ બિંદુઓને કેન્દ્ર તરીકે લઈ $v \tau$ જેટલી ત્રિજ્યાના ગૌણ ગોળાકાર તરંગો દોરવામાં આવે અને તેમનો સામાન્ય સ્પર્શક દોરવામાં આવે તો તે $t$ સમય પછીના $\tau$ સમયે નવા તરંગઅગ્રનું સ્થાન અને સ્વરૂપ આપે છે જે આગળની દિશામાં $G _{1} G _{2}$ છે જે $O$ કેન્દ્રવાળું ગોળાકાર તરંગઅગ્ર છે અને પાછળની દિશામાં $D _{1} D _{2}$ ગોળાકાર તરંગઅગ્ર મળે છે. $G _{1} G _{2}$ પરના બિદુુ $A ^{\prime}, B ^{\prime}$, $C'$ એ ગૌણ ઉદગમ તરીકે વર્તે છે.
ઉનાળાની ગરમ રાત્રે હવાનો વક્રીભવનાંક જમીનની નજીક લઘુતમ હશે અને જમીનથી ઉપર ઊંચાઇ સાથે વધતો જોય છે.હાઇગેનના સિદ્વાંત પરથી આપણે તારણ કાઢી શકીએ કે જયારે પ્રકાશ કિરણને સમક્ષિતિજ દિશામાં આપાત કરતાં,તે જયારે પ્રસરતું હોય ત્યારે કિરણપુંજ ________
શું હાઇગેન્સનો સિદ્ધાંત, ધ્વનિના સંગત તરંગોને લાગુ પાડી શકાય ?
તરંગ અગ્રનો અર્થ શું થાય?
ઉપરોક્ત આકૃતિમાંની ગોઠવણ વડે બિંદુ $I$ આગળ રચાતા અંતિમ પ્રતિબિંબમાંથી નીકળતા તરંગ અગ્રોનો આકાર કેવો હશે ?
હાઈગેનનો સિદ્ધાંત નીચેનામાંથી ગૌણ તરંગો માટે શું સમજાવે છે?